İsrail-İran Savaşı: Değişen Denge ve Küresel Etkileri

İsrail-İran savaşı, karşılıklı saldırılarla altıncı gününe girdi. Savaşın seyri, özellikle İran’ın elindeki mühimmat miktarına ve tükendiğinde bu durumun yaratacağı etkilere odaklanmakta. CNN International, bu çatışmanın sonucunun belirleyici bir sayıya bağlı olabileceğini vurguladı.

İsrail istihbaratına göre, son 14 ay içinde İran, İsrail topraklarına yaklaşık 700 orta menzilli balistik füze fırlattı. Bu durumda İran’ın elinde mevcut mühimmat miktarı 300 ile 1300 arasında değişiyor. İran’ın mühimmat stoğunun azalması, müzakereler için artan bir isteği tetikleyebilirken, aynı zamanda İsrail’in saldırılarını da artırması mümkün.

Uzmanlar, İran’ın mevcut füzeler hakkında net bir tahmin olmadığını ancak elinde 300 ile 1300 arasında orta menzilli füzesi bulunduğunu belirtmektedir. Örneğin, 13 Nisan 2024’te yapılan bir saldırıda İran, 120 füzeyle vurdu. Son beş günde ise toplam 380 füze kullanıldığı düşünülmektedir. Böylelikle, İran’ın elindeki füzelerin sayısının büyük bir kısmı çatışmalarda harcandı.

İran için bu durumun ne ölçüde bir sorun oluşturacağı, mevcut mühimmatın büyüklüğüne ve İsrail’in saldırıları sonucu askeri altyapısına ne kadar zarar verildiğine bağlı olarak değişiklik gösterecektir.

Pek çok analist, İran’ın orta menzilli balistik füzelerinin 4 haneli rakamların altına düşmesini istemeyeceğini ifade ediyor. İran’ın askeri alanda karşılaşacağı zorlukların yanı sıra, Cuma günü düzenlenen hava saldırısının ardından bölgenin askeri dinamiklerinde de önemli değişiklikler ön görülüyor.

ABD Cephesi de Harekete Geçiyor

Amerikan Dışişleri Bakanlığı eski yardımcısı Mark Kimmitt, geceyarısı yaptığı açıklamalarda, ABD’nin Orta Doğu’daki varlıkları hedef alınırsa, Washington’un İsrail’in operasyonlarına katılma ihtimalinin artabileceğini belirtti. Bu durum, ABD’nin savaşa dâhil olma olasılığını artırmış gibi görünüyor. Trump’ın Washington’dan dönüş kararı ise gerilimin yükseldiğine işaret ediyor.

Hamaney’in Kararlılığı

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, saldırılara karşı asla uzlaşmayacaklarını duyurdu. Hamaney, İsrail’in gerçekleştirdiği saldırılara yanıt olarak, İran’ın yanıt verici gücünü koruyacağını belirtirken, ABD’nın askeri müdahale olasılığı üzerine Türkiye’nin durumu da tartışma konusu oldu.

Türkiye İçin Potansiyel Tehlikeler

İran ile olan gerilim, Türkiye’nin ekonomik durumunu da etkileyebilir. İran’ın petrol üretiminin 1.7 milyon varilinin ihracata gittiği ve saldırılara uğraması halinde petrol fiyatlarının artabileceği öne sürülüyor. Uzmanlara göre, yükselen petrol fiyatları Türkiye’nin cari açığını derinleştirebilir ve ekonominin zor durumda kalmasına neden olabilir.

Hürmüz Boğazı'nın kapatılması durumu, global petrol fiyatlarını 120 - 150 dolara kadar yükseltebilirken, Türkiye’deki enflasyonu da artırma riski taşımaktadır. Ülkenin enerji ihtiyacının büyük kısmını dışa bağımlı olarak karşılaması, ekonomik istikrarı tehdit eden unsurlar arasındadır.

Bölgedeki Siyasi Çalkantılar

İsrail-İran savaşı, geniş bir coğrafyada yankı bulabilecek sonuçlar doğurabilir. Türkiye iç politikası üzerinde de değiştirebilecek bir durumun doğmasına neden olacak olan bu gerilim, muhalefet ve iktidar güçleri arasında çeşitli tartışmalara yol açabilecektir.

Sonuç olarak, bölgede gelişen bu çatışmaların sadece yerel değil, aynı zamanda küresel sonuçları olduğu görülüyor. İnteraktif stratejik planlamalar ve diplomasi, savaşın seyrini etkileyen temel unsurlar haline gelmiş durumda.

Analiz

İsrail-İran savaşı, ülkelerin stratejik ve askeri dengesini tam anlamıyla altüst edebilirken, özellikle bölgedeki doğal kaynakların ve enerji dengelerinin altını oymaya devam ediyor. Çatışmanın kapsamı, Asya’dan Avrupa’ya kadar geniş bir etki yaratabilir.