İsrail'de Haredi Partilerden Hükümet İçin Tehdit: Erken Seçim Kapıda

İsrail'de Askerlik Yasası Krizi Derinleşiyor

İsrail’de zorunlu askerlik yasası etrafında dönen tartışmalar, ultra Ortodoks Yahudi (Haredi) partilerin hükümetten çekilme sinyalleri vermesiyle ciddi bir krize dönüşmüş durumda. Haredi partilerin lideri olan hahamlar, koalisyondan çekilme talimatı vererek, erken seçimlerin kapısının aralandığını ima ediyor.

Son bir ay içinde, tarihi Tevrat eğitimine sahip olan gençlerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasını sağlayan bir yasa çıkartılamadığı için Haredi partiler meclis oylamalarına katılmayı reddetti. Bu durum, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun hükümetinin işleyişini fiilen durdurdu.

İsrail basınında yer alan haberlere göre, Haredi liderlerinden Moshe Gafni, “Zorunlu askerlik sorunu çözülmezse adımlarımızı sertleştireceğiz,” diyerek hükümete bir uyarıda bulundu. Geceden sabaha yapılan görüşmelerin sonuçsuz kalması ise krizin derinleştiğini gösteriyor.

Muhalefet Partilerinden Fesih Tasarısı

Bu gelişmelerin ardından muhalefet partileri, Yair Lapid'in liderliğindeki Gelecek Var Partisi, Avigdor Liberman'ın İsrail Evimiz Partisi ve Yair Golan'ın İşçi Partisi, Knesset'in (İsrail Meclisi) feshi için önümüzdeki hafta bir tasarı sunma kararı aldıklarını açıkladı.

Ülke genelinde zorunlu askerlik yasası, 18 yaşını dolduran tüm bireyler için geçerlidir. Ancak Haredi toplumu, dini inançları gereği bu yükümlülüğe karşı çıkmaktadır. Ülke nüfusunun %13’ünü oluşturan Haredilerin, askerlikle ilgili hususlar üzerindeki bu muafiyet talepleri, özellikle güvenlik tehditlerinin arttığı son dönemde yeniden tartışma konusu haline geldi.

Yüksek Mahkeme Kararı ve Koalisyon Krizi

7 Ekim 2023'te patlak veren olaylar, artan güvenlik tehditleri ile birlikte, İsrail ordusunun 12 bin yeni askere ihtiyaç duyduğu bilgisi de eklenince, Haredi erkeklerin askerlikten muaf tutulmasını tenkit eden pek çok ses yükselmeye başladı. Bu bağlamda, İsrail Yüksek Mahkemesi 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin muafiyetinin yasal dayanağının olmadığını ilan etti.

Eğer Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi koalisyondan çekilirse, Netanyahu’nun koalisyonu 61 sandalye ile çoğunluğu kıl payı koruyacak. Ancak bu durum, diğer bir Haredi ortak olan Şas Partisi üzerinde de büyük baskılar yaratabilir. Şas parti liderliği ise henüz resmi bir açıklama yapmuş değil.

Kritik bir haftaya giren İsrail siyasetinde, Knesset'in feshi ve erken seçim ihtimalleri şu an gündemin merkezinde yer alıyor. 11 Haziran'da gerçekleştirilecek olan oylama, hükümetin geleceği açısından büyük bir önem taşıyor.

Sonuç ve Beklentiler

İsrail’de siyasi durum oldukça karışık bir hal almış durumda. Haredi partilerin hükümetten çekilme olasılığı, erken seçim ihtimallerinin artmasına neden olmaktadır. Öte yandan muhalefet, Knesset’in feshi için yeterli destek bulabilirse, siyasi arenada köklü değişikliklerin önünü açabilir. Gözler 11 Haziran'daki oylamada, hangi tarafta yoğunlaşacak.