Mayıs Ayında Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi Düşüş Gösterdi

Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi ile İlgili Son Gelişmeler

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (REK) endeksi, 2024 yılının Mayıs ayında önceki aya göre 1,05 puan azalarak 71,11 değerine düştü. Bu durum, Türk lirasının görünümünde bir zayıflamayı işaret ediyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan verilere göre, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-ÜFE) bazlı REK endeksi de Mayıs ayında 0,36 puan düşerek 93,09 seviyesine geriledi. REK endeksindeki bu azalma, Türkiye’deki enflasyonun artmasına rağmen, döviz kurlarındaki nominal artışın daha etkili olduğunu gösteriyor.

REK endeksinin bileşenlerine bakıldığında, Mayıs ayında doların ortalama %1,75 ve euro'nun %2,37 oranında değer kazandığı gözlemlendi. Bu dönemde, TÜFE’nin %1,53 ve Yi-ÜFE’nin %2,48 oranında artış göstermesi, çoğu zaman döviz kurunun etkilerinin ötesinde kaldığını ortaya koyuyor.

Sonuç olarak, Türkiye’nin TÜFE endeksi artışa katkıda bulunurken, küresel düzeydeki TÜFE sepeti ve nominal kur sepetindeki değişimler, REK için azaltıcı etkide bulunmuştur. Bu bağlamda, Türk lirasının reel değerinin gerilemesi, uluslararası piyasalarda da Türk ürünlerinin maliyetlerini etkileyebilir.

Ekonomik Analiz

Reel efektif döviz kuru, bir ülkenin yerli para biriminin yabancı para birimleri karşısında alım gücündeki değişimleri izlemektedir. REK endeksindeki bir artış, Türk lirasının değer kazandığı ve yabancı ürünlerin pahalılaştığı anlamına gelirken, bir düşüş, Türk mallarının fiyatlarının yabancı para birimlerinden daha cazip hale geldiğini gösterir. Bu durum, yerli üretimin rekabetçiliğini etkileyebilir.

Singh ve Patel (2023) tarafından yapılan bir çalışmaya göre, ekonomik dengesizlikler ve dış ticaret dengesi, reel döviz kurlarındaki dalgalanmalara doğrudan etki edebiliyor. Bu nedenle, TCMB’nin para politikalarının sıkı gözlemlenmesi, piyasalarda istikrar sağlamada kritik öneme sahiptir.

Küresel ekonomik koşullar ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların, iç piyasadaki fiyatlandırma ve üretim süreçleri üzerindeki etkisi artan bir öneme sahip. Bu nedenle ekonomistler, hükümetlerin ve merkez bankalarının, döviz kurları ile enflasyon arasındaki etkileşimi yönetmek için daha proaktif adımlar atmasını önermektedir.