Yüksek Enflasyon Alacak-Borç İlişkilerini Yeniden Şekillendiriyor

Artan Enflasyon Alacaklıları Mağdur Ediyor

Son dönemde Türkiye’deki yükselen enflasyon, alacak-borç ilişkilerinde derin çalkantılara yol açıyor. Avukat Buket Nurşah Tekışık, enflasyonun alım gücünü ciddi oranda düşürdüğünü ve bunun alacaklıların zararlarını artırdığına dikkat çekiyor. Özellikle, yüksek enflasyon nedeniyle borcunu zamanında ödemeyen borçluların, alacaklılara karşı olan sorumluluklarını yerine getirememesi, bu durumdan kazanç elde etmelerine yol açabiliyor.

Munzam Zarar Talebi ve Yargıtay Kararı

Tekışık, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 2024/3534 E., 2025/15 K. sayılı kararına atıfta bulunarak, "Alacaklı, borcun zamanında ödenmemesi nedeniyle, enflasyon sebebiyle uğradığı ve temerrüt faizini aşan zararı yani munzam zararı, borçludan talep edebilir" bilgisini paylaşıyor. Bu durum, alacaklıların borçlularla olan ilişkilerinde önemli bir değişim yaşanmasına neden oluyor. Borçlar Kanunu'nun 122/1 maddesi, temerrüt faiziyle giderilemeyen zararların yanı sıra, borçlunun kusursuz olduğunu ispatlayamadığı takdirde, bu zarardan sorumlu olacağını ortaya koyuyor.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden Destek

Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin de benzer durumlarda borçluya, düşük temerrüt faiziyle kazanç elde etme konusundaki uygulamalarını eleştirdiği belirtiliyor. Bu kararlar, alacaklıların haklarını koruma konusunda önemli destek sağlıyor.

Kooperatif Üyesinin Aşkın Zarar Davası

Diğer önemli bir vaka, bir konut kooperatifi üyesinin açtığı aşkın zarar davasıdır. Davacı, kooperatifin borçları sebebiyle kendisine tahsis edilen konutun icra yoluyla satıldığını ve yıllar sonra tahsil ettiği alacağın mevcut piyasa koşullarında yetersiz kalması nedeniyle mağdur olduğunu ifade etti. Yargıtay, bu durumu değerlendirerek davacının talebini haklı buldu ve zararının tazminine karar verdi.

Munzam Zararın Hesaplanması

Yüksek enflasyon dönemlerinde alacaklıların uğradığı zararları tespit etmek için bazı ekonomik veriler göz önüne alınmalı. Bu veriler arasında her yıl itibarıyla gerçekleşen TEFE-TÜFE oranları, vadeli mevduat faiz oranları, devlet tahvilleri, ve döviz kurlarındaki değişimler yer alıyor. Yargıtay kararı, davacıların bu tür ekonomik unsurları göz önünde bulundurarak, alacaklarını zamanında almamadan kaynaklanan zararın hesaplanmasına olanak tanıyor

Sonuç ve Değerlendirme

Enflasyonun artışı, alacaklıların ve borçların ilişkilerini daha da karmaşık hale getirirken, bu süreçte yasal ve ekonomik korumaların gözden geçirilmesi gerektiği ortaya çıkıyor. Alacaklıların haklarını savunma konusunda Yargıtay kararlarının önemi bir kez daha vurgulanmış oldu.